Bankacılık sektörü, finansal istikrar ve performans açısından birçok önemli metriğin dikkate alındığı bir alan olarak öne çıkar. Bankaların finansal yapısını doğru şekilde değerlendirmek, yatırımcılar için büyük önem taşır. Bu yazıda, bankaların finansal durumlarını nasıl puanladığımızı ve bu süreçte hangi kriterleri kullandığımızı detaylıca anlatacağız.

1. Varlıklar ve Özkaynaklar Oranı (Assets to Equity Ratio)

Bu oran, bankanın toplam varlıkları ile özkaynakları arasındaki dengeyi gösterir. Yüksek bir oran, bankanın varlıklarının büyük bir kısmını özkaynaklarıyla finanse ettiğini ve bu durumun finansal sağlamlık açısından olumlu bir işaret olduğunu gösterir. Oran aşağıdaki şekilde puanlanır:

• 10 puan: Oran ≥ 10
• 9 puan: Oran ≥ 7
• 8 puan: Oran ≥ 5
• 7 puan: Oran ≥ 3
• 5 puan: Oran ≥ 2
• 3 puan: Oran < 2

2. Borç/Özkaynak Oranı (Debt to Equity Ratio)

Bu oran, bankanın borçlarını özkaynakları ile ne kadar iyi yönettiğini gösterir. Daha düşük bir oran, bankanın borçlarını daha etkin bir şekilde yönettiğini ve risklerinin daha az olduğunu gösterir. Oran aşağıdaki şekilde puanlanır:

• 10 puan: Oran < 0.2
• 9 puan: Oran < 0.3
• 8 puan: Oran < 0.5
• 7 puan: Oran < 1
• 6 puan: Oran < 1.5
• 5 puan: Oran < 2
• 3 puan: Oran ≥ 2

3. Kârlılık (Profitability)

Bankanın kârlılığı, bankanın gelirleri ile operasyonlarını ne kadar verimli yönettiğini gösterir. Kârlılık iki ana gösterge üzerinden değerlendirilir: Net Kâr Marjı ve Faaliyet Kâr Marjı. Bu iki gösterge birlikte değerlendirilir ve faaliyet kâr marjına daha fazla ağırlık verilerek ortalama bir puan oluşturulur.

• Net Kâr Marjı:
• 10 puan: Marj ≥ %30
• 9 puan: Marj ≥ %25
• 8 puan: Marj ≥ %20
• 7 puan: Marj ≥ %15
• 6 puan: Marj ≥ %10
• 5 puan: Marj ≥ %5
• 3 puan: Marj < %5
• Faaliyet Kâr Marjı:
• 10 puan: Marj ≥ %30
• 9 puan: Marj ≥ %25
• 7 puan: Marj ≥ %20
• 7 puan: Marj ≥ %15
• 7 puan: Marj ≥ %10
• 5 puan: Marj ≥ %5
• 3 puan: Marj < %5

Not: Kârlılık puanı, net kâr marjı ve faaliyet kâr marjının ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanır. Faaliyet kâr marjına %70, net kâr marjına ise %30 ağırlık verilir.

4. Faaliyetlerden Sağlanan Nakit Akışı (Cash Flows from Operating Activities)

Bankanın faaliyetlerinden sağladığı nakit akışı, operasyonel verimliliğini ve finansal sağlamlığını gösterir. Pozitif nakit akışı, bankanın finansal pozisyonunu güçlendirir. Bu nakit akışları artık bankanın toplam varlıklarına oranlanarak değerlendirilir ve aşağıdaki şekilde puanlanır:

• 10 puan: Nakit akışı / Varlıklar ≥ %10
• 9 puan: Nakit akışı / Varlıklar ≥ %8
• 8 puan: Nakit akışı / Varlıklar ≥ %6
• 7 puan: Nakit akışı / Varlıklar ≥ %4
• 6 puan: Nakit akışı / Varlıklar ≥ %2
• 5 puan: Nakit akışı / Varlıklar ≥ %1
• 3 puan: Nakit akışı / Varlıklar < %1

5. Sermaye Yeterlilik Rasyosu (Capital Adequacy Ratio)

Sermaye yeterlilik rasyosu, bankanın sahip olduğu sermaye ile riskli varlıklarını ne kadar iyi destekleyebildiğini gösterir. Bu rasyo bankanın kriz dönemlerinde dayanıklılığını artıran önemli bir göstergedir. Sermaye yeterliliği oranı aşağıdaki şekilde puanlanır:

• 10 puan: Oran ≥ %25
• 9 puan: Oran ≥ %20
• 8 puan: Oran ≥ %15
• 7 puan: Oran ≥ %12
• 6 puan: Oran ≥ %10
• 5 puan: Oran ≥ %8
• 3 puan: Oran < %8

Puanlamanın Ağırlıkları

Her bir kriter, bankanın genel puanlamasında farklı ağırlıklara sahiptir. Bu ağırlıklar, her bir göstergenin bankanın finansal performansındaki önemine göre belirlenmiştir:

• Varlıklar ve Özkaynaklar Oranı: %20
• Borç/Özkaynak Oranı: %20
• Kârlılık: %25
• Faaliyetlerden Sağlanan Nakit Akışı: %15
• Sermaye Yeterlilik Rasyosu: %15

Bu ağırlıklar, bankanın genel puanını oluştururken kullanılır ve her bir göstergenin katkısı, ağırlıklarına göre hesaplanır.

Bu puanlama sistemi, bankaların finansal yapılarını yatırımcılara daha net bir şekilde sunmayı hedefler ve karar alma süreçlerinde önemli bir rehberlik sağlar.